W spojrzeniu na tą kwestię spotykamy się bardzo często z dwoma skrajnymi opiniami. Pierwsza brzmi tak: Dmowski, i co za tym idzie ruch narodowy, był rusofilski, de facto przyjął postawę służalczą i serwilistyczną wobec Moskwy. Taka interpretacja pojawia w publicystyce niepodległościowej z początku XX wieku, ale również w niektórych pracach historycznych, nawet obecnie, kiedy nauka historii jest już bardzo rozwinięta. Natomiast druga skrajna opinia sugeruje, że ruch narodowy traktował Rosję czysto instrumentalnie, nie przywiązując do gry, którą z nią prowadził, wielkiej wagi. Natomiast lider ND Roman Dmowski Rosji nie lubił (a nawet ją nienawidził), a jego orientacja w czasie I wojny światowej była wyłącznie epizodem skończonym w czasie.